'We moeten er harder voor werken'

Op 16 maart 2022 kiezen de inwoners van Meierijstad een nieuwe gemeenteraad. Bijna vijf jaar geleden werd de eerste gemeenteraad van de nieuwe gemeente Meierijstad geïnstalleerd. De toen gekozen volksvertegenwoordigers zetten samen de toon voor de bestuurscultuur in de fusiegemeente. Nu de verkiezingscampagnes beginnen sprak Omroep Meierij met de tien fractievoorzitters, negen mannen en één vrouw. Hoe hebben zij die allereerste bestuursperiode uit de geschiedenis van Meierijstad ervaren? Wat ging er goed, wat kon beter? Hoe ziet de toekomst van Meierijstad eruit?

(Door Jan de Vries)

MEIERIJSTAD – Hoe bevalt Meierijstad? Na twintig minuten waarin de argumenten tegen de fusie over tafel gaan vat Laurens van Voorst, fractievoorzitter van Hart, zijn antwoord samen: “Meierijstad had nooit moeten ontstaan maar nu het er is maken we er het beste van”.

Toch was het voor die samenvatting geen jammerklacht, helemaal niet. Van Voorst mag in de raadsvergadering graag Veghel terug op de poef jagen, hij is er de man niet naar in wrok achterom te kijken. Het politieke handwerk dat Van Voorst en Hart zo graag uitvoeren is interessanter geworden. “Wij vinden het ontzettend leuk om politiek te bedrijven in Meierijstad. De dynamiek en de professionaliteit zijn beter dan vroeger in Schijndel.”

Die overheid is van mij

“Het beste ervan maken” betekenen voor Hart en Van Voorst “dat we er de komende jaren voor moeten zorgen dat de inwoners het gevoel hebben: die overheid is van mij. Daar moeten we harder voor werken omdat de afstand tot de inwoners groter is,” aldus Laurens van Voorst.

De tegenstand tegen de fusie heeft vooral te maken met die afstand tussen bestuur en inwoners. “Ik heb er spijt van dat ik voor de fusie heb gestemd. Er was maar één argument voor die fusie en dat waren de decentralisaties vanuit het rijk: de WMO, de participatiewet, de jeugdzorg. Die konden wij beter doen als wij een groter ambtenarenapparaat zouden hebben. Ik stel nu vast dat dat niet zo is. Op die terreinen werkten wij samen met buurgemeenten en daardoor konden we toen al bijvoorbeeld jeugdzorg op dorpsniveau uitvoeren. Dat gebeurt nu nog precies zo. Daar was Meierijstad niet voor nodig.”

Ambtenaren de wijken in

Het is helder, van Hart hadden Veghel, Schijndel en Sint-Oedenrode zelfstandig verder gekund en hadden complexe vraagstukken aangepakt kunnen worden in samenwerkingsverbanden met buurgemeenten, zoals voor de fusie gebeurde. “Het gaat om ambtelijk werk, dat kun je overal doen,” zegt de fractievoorzitter van Hart. “Boekel heeft tienduizend inwoners en die gemeente heeft dankzij samenwerking dezelfde kwaliteit dienstverlening als Meierijstad met tachtigduizend inwoners.”

Hij vindt ook nu nog dat ambtenaren in de kernen moeten gaan werken. “Geef ze een werkplek in wijkcentra en dorpshuizen en laat ze daar werken. Dan kunnen mensen binnenlopen als ze vragen hebben. Zes jaar geleden was dat niet aan de orde omdat ambtenaren per se bij elkaar moesten zitten. De coronatijd heeft geleerd dat je dat argument niet meer kunt gebruiken,” aldus Van Voorst.

Het beste van drie werelden

Ondanks het feit dat de fusie van Hart niet had gehoeven, wil Hart vooruit. Daarom zegt Van Voorst meerdere keren dat “we er het beste van maken”. Van Voorst ziet ook wel dat de fusie op een aantal punten tot verbeteringen heeft geleid.

Gevraagd naar een pluspunt zegt hij: “Een pluspunt is dat we het beste uit drie werelden samenbrengen. Een voorbeeld daarvan is dat het Schijndelse sociaal beleid nu ook voor Veghel geldt.”

Er gaat nog meer goed in de nieuwe gemeente Meierijstad. Van Voorst: “De wegen in Sint-Oedenrode waren verschrikkelijk. Dat is nu beter. De subsidieregeling in Sint-Oedenrode was niet goed. De voetbalvereniging in Olland kreeg bijna geen subsidie maar moest wel torenhoge tarieven betalen. Ik vind dat wethouder Coby van der Pas een geweldige klus heeft geklaard met het gelijktrekken van de sportsubsidies.”

Sint-Oedenrode mag de handen dichtknijpen

Volgens de Hart-politicus zijn de afgelopen jaren groepen mensen er uiteindelijk wel op vooruit gegaan. “Dat geldt vooral voor inwoners in Sint-Oedenrode. Sint-Oedenrode was de enige gemeente met een actiegroep tegen de fusie. Maar als er één dorp is dat de handen dicht mag knijpen bij de fusie is het Sint-Oedenrode,” aldus Laurens van Voorst.

Hart is een partij die altijd op het scherpst van de snede debatteert en die de eigen website gebruikt om te prikkelen. Dat is de manier waarop de partij politiek bedrijft. Sommige fractievoorzitters zijn trots op de eensgezindheid in de gemeenteraad. De onderlinge verschillen zijn miniem, zeggen ze.

Laurens van Voorst denkt daar anders over. “Over negentig procent van de raadsbesluiten kun je inderdaad niet links of rechts zijn. Maar als je vindt dat de economie moet groeien dan stem je voor een toegangsweg naar een bedrijventerrein ook al moeten daar bomen voor sneuvelen. Of je vindt dat de economie niet hoeft te groeien en je stemt tegen die weg en het behoud van de bomen. Politiek is een strijd over botsende belangen en botsende ideologieën. Wij gaan daarover als fracties te weinig in debat. We debatteren vooral met de wethouders.”

Groeiende groep verliezers

Meierijstad in 2030? Voor Hart hoeft Meierijstad niet het middelpunt van de wereld te worden, zelfs niet van Noordoost Brabant. “Waar ik mij oprecht zorgen over maak,” zegt de fractievoorzitter van Hart, “is de groeiende groep verliezers, ook wel kwetsbaren genoemd, maar ik praat liever over verliezers. Dat zijn mensen die met de digitalisering niet mee kunnen. Mensen die het gas niet meer kunnen betalen. Kinderen die tot hun 35ste thuis wonen omdat er geen huizen zijn. Heel veel dingen zijn rijksbeleid maar daar moeten wij als lokale overheid prioriteit aan geven en geld voor vrijmaken. In Schijndel bereikten we vroeger 82 procent van de mensen die hulp nodig hadden. We stonden in de top van Nederland. Meierijstad moet z’n stinkende best doen datzelfde te bereiken of zelfs te overtreffen. Dat is wat we in 2030 bereikt moeten hebben.”

Lees ook de eerdere artikelen in deze serie: