Vierde KRooiNIEK over Rooise Buurtwinkeltjes

SINT-OEDENRODE – Bij Heemkundige Kring De Oude Vrijheid wordt hard gewerkt aan de afronding van de vierde editie van de KRooiNIEK, waarin steeds opmerkelijke verhalen uit Rooi worden opgetekend. Dit keer staat het thema Buurtwinkeltjes van vroeger centraal.

De eerdere drie edities behandelden uiteenlopende onderwerpen. Zo verscheen de eerste KRooiNIEK onder de titel D’n Diamant, een historische reconstructie én thriller over een overval op een diamantslijperij. Nummer twee ging over het reis- en levensverhaal van pater Damiaan Harrie van Dijk. De derde droeg de titel Nijver Nijnsel en belichtte de ondernemingsgeschiedenis van Nijnsel.

Kleine buurtwinkels
De nieuwe uitgave richt zich op de dorpswinkeltjes die vanaf de jaren tachtig van de negentiende eeuw overal in Rooi opdoken. Kleine zaken die rond 1970 vrijwel volledig verdwenen, toen de supermarkten hun intrede deden. Volgens Martien van Gastel van de Heemkundige Kring zijn maar liefst zestig winkeltjes teruggevonden in de archieven. Het waren kleine buurtwinkels met slechts enkele honderden klanten, veelal uit de directe omgeving.

Huishoudelijke artikelen
Achter de toonbank stonden vaak vrouwen; voor hen was het een welkome bijverdienste. De mannen werkten meestal elders, terwijl hun echtgenotes de winkel runden. Het assortiment bestond voornamelijk uit huishoudelijke artikelen, maar ook veevoer was er te koop – onmisbaar in een agrarische gemeenschap. “Eigenlijk verkocht men van alles,” vertelt Van Gastel. “Van ijzerwaren tot een schop, riek of gaffel. Je zou het een soort mini-supermarkt kunnen noemen.” Reclame maken was niet nodig: de klanten woonden om de hoek.

Kopen op de pof
Een bekend gebruik was kopen op de pof. Het geld raakte vaak op voordat de week voorbij was, maar dankzij onderling vertrouwen en sociale controle werd de rekening altijd voldaan zodra het weekloon of de kinderbijslag binnenkwam. Bijzonder was bovendien dat de winkeltjes in feite 24 uur per dag bereikbaar waren. Was de voordeur gesloten, dan ging men gewoon achterom.

Plaatselijk nieuws
Naast hun praktische functie hadden de buurtwinkels ook een belangrijke sociale rol. Het waren ontmoetingsplaatsen waar huisvrouwen het laatste nieuws uitwisselden. Voor de winkeliers gold: horen, zien en zwijgen. Iedereen kende elkaar – vaak zelfs bij bijnaam.

De moeite waard
De vierde KRooiNIEK staat vol anekdotes en oude foto’s en is daarmee opnieuw een uitgave die de moeite waard is. Het boek telt 154 pagina’s en is voor € 19,50 uitsluitend verkrijgbaar via de penningmeester van de Heemkundige Kring.

Voorpagina
Fotograaf: Heemkundekring De Oude Vrijheid
 
Piet Vervoort, Roois laatste marskramer
 
De Sparwinkel van Bert Vermeltfoort
 
Winkeltje Mien van Erp
 
Fam. Hulsen voor de winkel