De ‘huiskamer van Veghel’ staat in de grondverf

VEGHEL - De kogel is door de kerk ofwel het klooster. Het ei is uitgebroed. Woensdag 27 mei presenteerde een projectgroep het masterplan voor de herbestemming van het immense kloostercomplex van de Zusters Franciscanessen.

In grote lijnen komt het hierop neer: Een interne verbouwing van het moederhuis en de kloosterkapel. Vervanging van het zaagtandgebouw en de voormalige school door wooncomplexen en appartementen. Een herinrichting en openbaarmaking van de ruim 40.000 m2 grote kloostertuin. Dit alles in de geest van de 175-jarige zusterorde. Bij hun gedachtengoed lopen de waarden saamhorigheid, verbondenheid en solidariteit als rode draad door hun leven. En die wil men graag blijven behouden.

Kloosters maken plaats voor iets nieuws

Overal in Nederland verdwijnen kloosters door het ontbreken van nieuwe aanwas. Ook in Veghel realiseren de zusters zich dat hun gemeenschap op termijn ophoudt te bestaan. In de afgelopen twee eeuwen kenden zij een periode van enorme bloei en hebben zij zich breeduit gevestigd in het hart van Veghel. Zij richtten scholen en ziekenhuizen op. Ze hielpen zwervers bij het zoeken van werk en onderdak. De zusters woonden samen met aandacht en zorg voor elkaar, met educatie en balans in de natuur. Deze belangrijke waarden willen zij graag als nalatenschap overdragen aan de hele Veghelse gemeenschap. Samen met omwonenden, een stuurgroep van de gemeente, de rijksbouwmeester, zorginstellingen, verenigingen en bedrijven wordt hier nu met het masterplan concreet vorm aan gegeven.

Een bijzondere persconferentie

Met wat aanpassingen kon de geplande persconferentie doorgang vinden. “Het was gewoon gezellig”, vertelt een van de presentatoren Michiel Wijnen. Hij is werkzaam voor projectbureau Zenzo dat gespecialiseerd is in maatschappelijk vastgoed. “We zijn heel blij met dit bijzondere project, omdat er zoveel unieke verhalen en geschiedenis aan is verbonden. Online hebben twee wethouders uitleg gegeven over het plan Kloosterkwartier. Alle andere betrokkenen hebben dit toegelicht op grond van hun eigen werkzaamheden.”

“We merken dat er veel behoefte is om nu eens concreet te kunnen zien wat het gaat worden, aldus Wijnen. “Er is een basis van 50% sociale woningbouw. Een ensemble van gebouwen en hofjes legt de nadruk op ontmoeten en verbinden. In de gepresenteerde beelden zijn nu alle hoofdlijnen zichtbaar, die later nog in detail worden uitgewerkt. Afhankelijk van het verlenen van de gevraagde vergunningen en de beschikbaarheid van financiële middelen zouden we medio 2021 met de eerste werkzaamheden kunnen beginnen. Maar dan heb ik het wel positief ingeschat.”

Vele betrokkenen om het gedachtengoed voort te laten bestaan

Het plan Kloosterkwartier is vanaf 2018 ontwikkeld met verschillende betrokken partijen. Floris Alkemade, rijksbouwmeester, heeft in belangrijke mate het plan uitgewerkt en gezorgd dat de verhalen en het gedachtengoed van de zusters wordt ingebed. Zo blijven zij ook in de toekomst van grote betekenis voor het dorp.

De woonomgeving moet een diversiteit van mensen herbergen en een fijn thuis geven. Een plek voor arm en rijk, jong en oud, voor wel en niet hulpbehoevenden. De kloostertuin met de fraaie bosschages en beelden wordt een plaats voor rust en bezinning. De monumentale gebouwen krijgen een mooie plek in de omgeving. Er is aandacht voor duurzaamheid en eigentijdse ontwikkelingen zoals eenzaamheid, de veranderende zorgvraag en groeiende menselijke autonomie. Men probeert het autoverkeer te beperken en door de inbreng van omwonenden zijn er al verschillende aanpassingen in het ontwerp gedaan.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft het gebied geoormerkt als experimentgebied, waardoor er meer ruimte ontstaat voor een uniek bestemmingsplan. Wat de exploitatie betreft worden ook aanvragen gedaan bij de provincie, de gemeente en verstrekkers van duurzaamheidssubsidies.

De wens is te komen tot een soort huiskamer van Veghel waar instellingen en inwoners elkaar kunnen ontmoeten en waar men kan ontspannen, leven, leren en werken.